شرایط کلی اخذ پذیرش تحصیلی
مرحله اول : انتخاب کشور
قدم اول در مسیر ادامه تحصیل در خارج از کشور برگزیدن کشور مناسب و درخور شرایط و روحیه دانشجو است. آنچه که هر دانشجو می‌بایستی قبل از انتخاب کشور مورد نظر خود بداند شرایط تحصیلی، ریسک‌های احتمالی اخذ ویزای تحصیلی، قوانین کشور مقصد، آب و هوا، آینده شغلی، آداب و فرهنگ کشور مقصد (مانند پذیرش افراد خارجی) است. مثلاً استاندارد آموزشی با کیفیت و آب و هوای مناسب، فرهنگ مدرن و جامعه متشکل از اقوام مختلف در قاره امریکای شمالی باعث شده امریکا و کانادا جزو برترین مقاصد تحصیلی بشمار آیند. در مقابل شرایط چالشی و رقابتی بازار کار در حین تحصیل و بخصوص بعد از اتمام تحصیل در آمریکا و کانادا و نیز شرایط سخت و برخورد سلیقه‌ای با اتباع ایرانی در زمان صدور ویزای تحصیلی در سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها را می‌توان از معایب این کشورها برشمرد.
- نکته: به دانشجویان توصیه می‌شود ترجیحاً ۱ سال قبل از اتمام مقطع تحصیلی خود در ایران و یا ۱ سال قبل از تصمیم به ادامه تحصیل در خارج از کشور، با کسب اطلاعات دقیق از طریق منابع موثق (وبسایت های رسمی وزارت کشور، سفارتخانه‌ها در ایران و دانشگاه‌های معتبر و مشاوره با افراد با تجربه در امر تحصیلات بین‌المللی) مقصد نهایی خود را انتخاب کنند.
- از انتخاب ۲ الی ۳ کشور متفاوت مطلقاً خودداری کنید چرا که عدم تمرکز بر برنامه تحصیلی باعث کاهش شانس موفقیت در فرآیند اخذ پذیرش خواهد شد.
مرحله دوم: زبان
بعد از انتخاب کشور، دانشجو می‌بایستی به ارتقاء مهارت زبانی خود منطبق با استانداردهای ورودی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی کشور متبوع خود مبادرت ورزد. این بدین معنی است که هر کشور با در نظر گرفتن اولویت برای تحصیل به زبان اول آن کشور، برای پذیرش دانشجویان بین‌المللی فیلترهای خاص خود را دارد که در اکثر موارد از دانشجویان می‌خواهد در آزمون‌های بین المللی زبان (TOEFL, IELTS) شرکت کنند.
نکته: دانشجویان توجه داشته باشند اگرچه زبان انگلیسی فراگیرترین زبان حال حاضر جهان است اما در کشورهایی که زبان اول آنها انگلیسی نیست (مانند آلمان ، اتریش و ایتالیا) اگرچه دانشجو می‌تواند در دوره‌هایی به زبان انگلیسی شرکت کند اما در صورت تسلط کافی به زبان اول آن کشور تعداد رشته‌ها و دانشگاه‌ها و نیز شانس اشتغال در حین تحصیل خود را به مراتب ارتقا خواهد داد.
مرحله سوم: آماده سازی علمی
در این مرحله دانشجویان قبل از رسیدن به زمان اخذ پذیرش سعی می‌کنند ملزومات علمی دانشگاه‌های کشور مقصد خود را مشخص کرده و آنها را بدست آورند. شاید سوالی که هم اکنون در ذهنتان پیش آمده باشد این است که منظور از ملزومات علمی چیست؟ از نظر کشورهای توسعه یافته دانشجویان هر رشته بنا به مقتضیات علمی و کاربردی رشته تحصیلی خود برای آغاز و یا ادامه تحصیل در آن رشته می‌بایستی از دانش و سطح علمی تعریف شده در علوم مربوطه و پایه برخوردار باشند. شرکت در آزمون‌های ورودی مورد نیاز برای رشته‌های مختلف، نگارش مقالات ISI، شرکت در کنفرانس‌ها و همایش‌های بین‌المللی مربوط و غیره از مواردی هستند که در زمان اخذ پذیرش شما را از دیگر دانشجویان متمایز می‌کند.
مرحله چهارم: انتخاب رشته و دانشگاه
در کشورهای تراز اول طیف وسیعی از رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلی وجود دارد. در این مرحله دانشجو باید با توجه به علاقه، اولویت‌ها و شرایط خود رشته مورد نظر خود را انتخاب کند و طبق آن دانشگاه‌ها و مراکز علمی ارائه‌دهنده آن رشته را پیدا کرده و برای اخذ پذیرش اقدام نماید. در زمان انتخاب و مراجعه به دانشگاه به نکاتی همچون زمان پذیرش، مهلت ارسال مدارک، ترم‌های تحصیلی و چگونگی پیگیری فرآیند و نتیجه نهایی دقت کنید.
- نکته : انتخاب رشته و دانشگاه خوب فقط و فقط با صرف زمان و حوصله امکان‌پذیر است. برای اطلاع از استانداردهای دانشگاه‌ها و آشنایی با چگونگی مراجعه به هر دانشگاه و ارتباط با استاد و دپارتمان مربوطه می‌توانید به وبسایت دانشگاه مراجعه کنید.
- در مقطع دکتری پیدا کردن استاد راهنما با زمینه کاری مرتبط با پروپوزال دانشجو و تبادل نظر در مورد پروپوزال پیشنهادی دانشجو از کلیدی‌ترین عوامل موفقیت و اخذ پذیرش و حتی دریافت بورسیه است.
مرحله پنجم: تهیه مدارک
عموماً همه دانشگاه‌ها در مقاطع مختلف، مدارک تحصیلی و علمی یکسانی از دانشجو درخواست می‌کنند. مدارکی که هر دانشجو بنا به مقطع تحصیلی مورد نظر می‌بایستی برای تشکیل پرونده به دانشگاه ارائه دهند به شرح زیر است:
- ریزنمرات و دانشنامه نهایی آخرین مقطع تحصیلی
- توصیه‌نامه از اساتید معتبر دانشگاهی
- رزومه تحصیلی
- انگیزه‌نامه
- پروپوزال (مخصوص رشته دکتری)
- پورتفولیو (مخصوص رشته‌های هنر)
مرحله ششم: تکمیل فرم پذیرش
یکی از مهم‌ترین مراحل اخذ پذیرش تحصیلی تکمیل فرم پذیرش است. ارائه اطلاعات دقیق، کامل و انتخاب رشته مناسب با رشته پیشین و همچنین نحوه ارسال فرم از نکات مهم در این قسمت است. این فرم‌ها معمولا در وبسایت دانشگاه‌ها بارگذاری می‌شوند که بعضاً باید به صورت آنلاین و یا کاغذی تکمیل شوند. برخی دانشگاه‌ها برای بررسی شرایط تحصیلی و احراز صلاحیت متقاضی برای صدور پذیرش هزینه دریافت می‌کنند که معمولا بین ۵۰ تا ۲۰۰ دلار متغیر است و فقط از طریق کارت‌های اعتباری معتبر قابل پرداخت است.
- نکته: در این مرحله دانشجو گزینه اسکان متناسب (خوابگاه، خانه دانشجویی، هتل) خود را در کشور مقصد انتخاب و اقدامات لازم را طبق روال اعلام شده از طرف دانشگاه انجام می‌دهد.
مرحله هفتم : ارسال مدارک – پیگیری
تمامی مدارکی که در مرحله پنجم به آن اشاره شد بنا به رشته و مقطع تحصیلی باید برای دانشگاه ارسال شوند. این امر می‌تواند از طریق آنلاین و یا پست انجام گیرد. توجه فرمایید ارسال و دریافت مدارک شما از طرف دانشگاه به هیچ عنوان دلیلی برای اخذ پذیرش و قبولی در دانشگاه نیست. این مرحله فقط به منظور ارزیابی اولیه دانشجو برای تطبیق با شرایط ورود به رشته مورد نظر است.
بعد از ارسال و گرفتن تاییدیه دریافت مدارک، شما می‌بایستی به صورت دوره‌ای با دانشگاه و منابع اطلاعاتی (ایمیل، استاد راهنما، تلفن) فرآیند پذیرش را پیگیری کنید. در مواردی دانشگاه مدارک تکمیلی بیشتر و یا سوالاتی از دانشجو دارد که باید در زمان مقرر به آنها رسیدگی شود. مصاحبه برای سنجش مهارت زبانی و علمی دانشجو (اکثراً در مقطع دکترا) از دیگر نکات احتمالی بعد از ارسال مدارک است که باید به آن توجه کرد.
مرحله هشتم: دریافت پذیرش – اقدام برای ویزا
در نهایت بعد از تایید تمام مدارک دانشجو و صدور نامه پذیرش توسط دانشگاه، دانشجو می‌بایستی برای اخذ ویزا و مقدمات سفر آماده شود. مرحله ویزا از مهم‌ترین قسمت‌های فرآیند اعزام شما است. از جمله کارهایی که فرد باید در این مرحله انجام دهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعیین وقت سفارت – پرداخت هزینه وقت مصاحبه
- تکمیل فرم ویزای مربوطه
- ارائه مدارک مربوط به اسکان در بدو ورود
- تهیه مدارک تمکن مالی (حساب بانکی)
- اسناد و مدارک هویتی
- ارائه مدارک حامی مالی در زمان تحصیل
- ارائه مدارک و دلایل مستند و موثق بازگشت به کشور
- پرداخت هزینه ویزا